“Axsikent — juda nodir yodgorlik. U yerdagi ishlarni ilm bilan, milliy g‘urur bilan, hurmat bilan qilish kerak. Bu joy Namanganning Registoni bo‘lishi kerak.”
— Shavkat Mirziyoyev

Namangan davlat pedagogika institutida “Axsikent tarixi: muammolar, tadqiqotlar va tahlillar” mavzusidagi Respublika ilmiy-amaliy anjumani o‘tkazildi. Mazkur ilmiy tadbir respublikaning turli hududlaridan yetib kelgan olimlar, tarixchi-mutaxassislar, arxeologlar, professor-o‘qituvchilar, doktorantlar va magistrantlar ishtirokida keng qamrovda tashkil etildi.

Anjuman ochilishi va rasmiy chiqishlar

Anjumanni Namangan viloyati hokimining yoshlar siyosati, ijtimoiy rivojlantirish va ma’naviy-ma’rifiy ishlar bo‘yicha o‘rinbosari O.Bozorov ochib berdi. O‘z nutqida u Axsikent yodgorligining mamlakat tarixidagi ahamiyati, uni chuqur o‘rganish va saqlash borasidagi davlat siyosati hamda bu yo‘nalishda ilmiy muassasalar bilan hamkorlikni kengaytirish zarurligini ta’kidladi.

Shundan so‘ng Namangan davlat pedagogika instituti rektori B.Xusanov ma’ruza bilan ishtirok etdi. Rektor o‘z nutqida institut olimlarining so‘nggi yillarda Axsikent bo‘yicha olib borayotgan arxeologik izlanishlari, xalqaro ilmiy hamkorlik aloqalarini kengaytirish bo‘yicha tashabbuslari va institutning yaqin istiqboldagi strategik rejalarini bayon qildi.

Respublika Ma’naviyat va ma’rifat markazi Namangan viloyati bo‘limi rahbari M.Appakov Axsikentning ma’naviy-ma’rifiy qadrini, yoshlar tarbiyasidagi o‘rni va tarixiy merosni asrashning bugungi davr uchun dolzarbligini alohida qayd etdi.

Tadbirda Tojikiston pedagogika instituti ilmiy ishlar va innovatsiyalar bo‘yicha prorektori Sh.Vohidov ham so‘zga chiqib, Axsikent tarixini Markaziy Osiyo ilmiy maktablari kesimida o‘rganishning mintaqaviy ahamiyati va ikki davlat o‘rtasida ilmiy hamkorlikni yanada kuchaytirish masalalariga e’tibor qaratdi.

Ilmiy-nazariy qism: ma’ruzalar, tadqiqotlar va tahlillar

Anjumanning ilmiy-nazariy qismi tajribali olimlar va yosh tadqiqotchilar ishtirokidagi mazmunli ma’ruzalar bilan davom etdi.

🔹 Axsikentlik buyuk allomalar — professor Mirmakhmud Mirsayidullaev
Axsikent zaminidan yetishib chiqqan buyuk ilm sohiblari, ularning Sharq madaniyatiga qo‘shgan hissasi keng yoritildi.

🔹 Axsi va Axsikent xorijiy boburshunoslar nigohida — professor Nematilla Otajonov
Bobur merosi va xorijiy manbalarda Axsikentning tasviri tahliliy asosda taqdim etildi.

🔹 Husaynxon Ikrom xotiralari tarixiy manba sifatida — professor Nodirjon Abdullaqahharov
Axsikent tarixi bo‘yicha qo‘shimcha manbalar sifatidagi qaydlar ilmiy asosda sharhlab berildi.

🔹 Yuriy Chulanovning “Yangi Axsi” asarining ilmiy ahamiyati — dotsent Tohirjon Qozoqov
Axsikentning yangi ilmiy talqinlari o‘rganilgan asarning mazmun-mohiyati ochib berildi.

🔹 “Namangan tarixi” fundamental asarini yaratish zaruriyati — dotsent Zahiriddinbobur Haydarov
Namangan tarixini qayta tizimlashtirish va ilmiy jamoatchilikka taqdim etish bo‘yicha asoslangan takliflar ilgari surildi.

🔹 O‘rta Osiyoda yuz bergan uyg‘onish davrida Axsikentning o‘rni — magistrant G‘ayratjon Abdushukurov
Axsikentning davrlar kesimidagi madaniy va ijtimoiy ahamiyati ilmiy tahlil etildi.

🔹 Axsikent zilzilasi haqida ilmiy mulohazalar — talaba Zebohon Anvarxo‘ja qizi Turoxonova
Tarixiy zilzilaning natijalari va arxeologik tadqiqotlardagi izlari bo‘yicha ilmiy kuzatishlar taqdim qilindi.

Ishtirokchilar fikri va minnatdorliklar

Anjumanda qatnashgan mehmonlar tomonidan Namangan davlat pedagogika institutining yuksak tashkiliy ishlari, ilmiy hamkorlikka yaratilgan qulay sharoitlar, professor-o‘qituvchilar va yosh tadqiqotchilarning faol ishtiroki yuksak baholandi.

Mehmonlar institut rahbariyatiga hamkorlikni yo‘lga qo‘yish, ilmiy tadqiqotlar uchun yaratilgan imkoniyatlar va anjumanning yuqori saviyada tashkil etilgani uchun minnatdorlik bildirdilar.

Shuningdek, Axsikent tarixiga oid ilmiy izlanishlarni qo‘llab-quvvatlash, arxeologik tadqiqotlarni davom ettirish va natijalarni xalqaro maydonde tanitish zarurligi alohida qayd etildi.

Yakuniy xulosa va istiqboldagi rejalar

Anjuman yakunida ishtirokchilar tomonidan qator savollar va takliflar ilgari surildi. Ilmiy hamkorlikni kengaytirish, tarixiy manbalarni yangi metodlar asosida o‘rganish, yosh tadqiqotchilarni qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha yo‘nalishlar belgilab olindi.

Anjumanda bildirilgan ilmiy mulohaza, taklif va tavsiyalardan kelib chiqib, tadbir so’nggida rezolyutsiya qabul qilinib, unda
- Namangan, shu jumladan Axsikent tarixi bilan shug’ullanuvchi ilmiy markaz tashkil etish;
- Namangan tarixi maktabini yaratish;
- Uchta kitobdan iborat “Namangan tarixi” fundamental asarini yaratishga kelishib olindi.

❮ ❯